พระธรรมโมลี ดร. (ทองอยู่ ญาณวิสุทฺโธ)
“ปราชญ์ด้านพระพุทธศาสนาที่มีแต่ให้”
พระธรรมโมลี ดร. (ทองอยู่ ณาณวิสุทฺโธ) เจ้าอาวาสวัดศาลาลอย พระอารามหลวง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ นามเดิมชื่อ นายทองอยู่ พิศลืม เกิดเมื่อวันที่ ๒๕ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๗๖ ณ หมู่ที่ ๕ บ้านตะตึงไถง ตำบลนอกเมือง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ เป็นบุตรของนายเคล็มและนางแคน พิศลืม
พระธรรมโมลี ดร. บรรพชาเป็นสามเณรเมื่อวันที่ ๑๗ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๒ ณ วัดกลางสุรินทร์ และอุปสมบทเป็นพระภิกษุเมื่อวันที่ ๑๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๗ ที่วัดดังกล่าว ได้รับฉายา “ญาณวิสุทฺโธ” พ.ศ. ๒๔๙๗ สอบไล่ได้นักธรรมชั้นเอก จากสำนักศาสนศึกษาวัดศาลาลอย พ.ศ. ๒๕๑๑ ได้รับปริญญาตรี พุทธศาสตรบัณฑิต (พธ.บ.) จากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย พ.ศ. ๒๕๑๓ สอบได้เปรียญธรรม ๙ ประโยค พ.ศ. ๒๕๑๙ ได้รับปริญญาโท อักษรศาสตรมหาบัณฑิต (M.A.) สาขาสันสกฤต จากมหาวิทยาลัย มัทราส ประเทศอินเดีย พ.ศ. ๒๕๕๒ ได้รับปริญญาเอก สาขาพระพุทธศาสนา (พธ.ด.) จากบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
พระธรรมโมลี ดร. ดำเนินงานการเผยแผ่พระพุทธศาสนา รวมถึงเป็นผู้ให้บริการและพัฒนาสังคมให้เจริญดีงามในทางสร้างสรรค์ของพระพุทธศาสนาและการประพฤติปฏิบัติธรรม ซึ่งเป็นต้นแบบที่ดีให้แก่พุทธศาสนิกชนจนได้รับการยกย่องเป็นปราชญ์ทางพระพุทธศาสนา และเป็นต้นแบบในการสร้างคุณประโยชน์ให้แก่สังคม
พระธรรมโมลี ดร. มีความรู้ความเชี่ยวชาญในด้านภาษาขอม และบาลีสันสกฤต โดยได้เขียนบทความในการวิเคราะห์ความเป็นมาของคำศัพท์เขมรในพื้นที่สุรินทร์ ที่นำมาใช้เป็นชื่อของสถานที่ต่างๆ ลงในวารสาร “จอมสุรินทร์” และเขียนหนังสือเรื่อง “สารัตถธรรม” ซึ่งเป็นงานวิจัยด้านศาสนา รวมทั้งเขียนงานวิจัยเรื่อง “การศึกษาเชิงวิเคราะห์วิถีชีวิต พฤติกรรมสุขภาพ และการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม ของพระสงฆ์ที่ปรากฏในพระไตรปิฎก” ซึ่งเป็นวิทยานิพนธ์ของการศึกษาตามหลักสูตรปริญญาพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาพระพุทธศาสนา มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
พระธรรมโมลี ดร. ได้ปฏิบัติงานการปกครอง ดังต่อไปนี้ พ.ศ. ๒๕๒๓ ได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดศาลาลอย พ.ศ. ๒๕๒๓ เป็นรองเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์ พ.ศ. ๒๕๒๙ เป็นพระอุปัชฌาย์ พ.ศ. ๒๕๓๓ ได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้วัดศาลาลอยเป็นพระอารามหลวงชั้นตรี และ พ.ศ. ๒๕๓๕ ได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าอาวาสวัดศาลาลอยในสถานะของพระอารามหลวง พ.ศ. ๒๕๔๐ เป็นเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์พ.ศ. ๒๕๕๖ เป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์ และ พ.ศ. ๒๕๕๘ เป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค ๑๑
พระธรรมโมลี ดร. ได้ปฏิบัติงานด้านการศึกษา ดังต่อไปนี้ พ.ศ. ๒๕๐๗ เป็นกรรมการตรวจสอบ ธรรมสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๐๘ เป็นครูสอนพระปริยัติธรรม สำนักเรียนวัดพิชยญาติการาม เขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๐๙ เป็นครูสอนนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น – ปลาย ณ โรงเรียนสตรีสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร พ.ศ. ๒๕๑๙ เป็นครูสอนพระปริยัติธรรม สำนักศาสนศึกษาวัดบุญวาทย์วิหาร สำนักเรียนคณะจังหวัดลำปาง พ.ศ. ๒๕๒๓ – ๒๕๓๙ ปฏิบัติหน้าที่เจ้าสำนักเรียนคณะจังหวัดสุรินทร์ พ.ศ. ๒๕๒๔ – ๒๕๔๗ เป็นผู้อำนวยการโรงเรียนปริยัติโกศลวิทยา วัดกลางสุรินทร์ พ.ศ. ๒๕๓๑ – ปัจจุบัน เป็นรองอธิการบดีมหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์ พ.ศ. ๒๕๓๔ – ปัจจุบัน เป็นประธานศูนย์ครูพระปริยัตินิเทศก์ จังหวัดสุรินทร์ พ.ศ. ๒๕๓๖ – ปัจจุบัน เป็นผู้รับใบอนุญาตจัดการโรงเรียนบาลีสาธิต (พระปริยัติธรรมแผนกสามัญ) วัดศาลาลอย พระอารามหลวง จังหวัดสุรินทร์ พ.ศ. ๒๕๓๙ – ปัจจุบัน เป็นกรรมการตรวจสอบบาลีสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๐ – ปัจจุบัน เป็นกรรมการสถานศึกษา โรงเรียนสิรินธรและโรงเรียนอนุบาลสุรินทร์ พ.ศ. ๒๕๕๒ – ปัจจุบัน เป็นกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ สภามหาวิทยาลัยราชภัฎสุรินทร์
พระธรรมโมลี ดร. ได้ปฏิบัติงานทางด้านการเผยแพร่พระพุทธศาสนา ดังต่อไปนี้ พ.ศ. ๒๕๐๘ เป็นพระธรรมทูตจังหวัดสุรินทร์ พ.ศ. ๒๕๓๕ เป็นรองประธานกลุ่มเผยแผ่พระพุทธศาสนา จังหวัดสุรินทร์ พ.ศ. ๒๕๓๗ – ปัจจุบัน เป็นประธานจัดบรรพชาสามเณรภาคฤดูร้อนเฉพาะส่วนของวัดศาลาลอย พระอารามหลวง ในแต่ละปีมีเยาวชนเข้าบรรพชาเป็นสามเณรไม่ต่ำกว่า ๑๐๐ รูป และเยาวชนสตรี ร่วมปฏิบัติธรรมไม่ต่ำกว่า ๑๕๐ คน พ.ศ. ๒๕๔๐ – ปัจจุบัน เป็นประธานกลุ่มเผยแพร่พระพุทธศาสนา จังหวัดสุรินทร์ พ.ศ. ๒๕๔๐ เป็นหัวหน้าพระธรรมทูตจังหวัดสุรินทร์ พ.ศ. ๒๕๕๐ เป็นหัวหน้าตะวันออกเฉียงเหนือ ฝ่ายวิปัสสนาธุระ ภาค ๑๐ – ๑๑ วิ. พ.ศ. ๒๕๕๑ เป็นกรรมการที่ปรึกษา ศูนย์ประสานงานสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดแห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๕๕ เป็นประธานคณะทำงานศูนย์ส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมและความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระพุทธศาสนา พระมหากษัตริย์ ประจำศูนย์ปฏิบัติธรรมวัดศาลาลอย
พระธรรมโมลี ดร. ได้ปฏิบัติงานด้านสาธารณูปการ ดังต่อไปนี้ พ.ศ. ๒๕๒๓ เป็นต้นมา ดำเนินการ ในการจัดการ และจัดระเบียบวัด ทั้งดำเนินการก่อสร้างและบูรณปฏิสังขรณ์ของเดิมให้อยู่ในสภาพที่ใช้การได้ วัดศาลาลอยจึงมีอาคารเสนาสนะและถาวรวัตถุเกิดขึ้นตามจุดประสงค์ของการใช้งาน เช่น พ.ศ. ๒๕๔๓ สร้างศาลาการเปรียญวัดศาลาลอย ลักษณะทรงไทยประยุกต์ หลังคามุงกระเบื้อง จำนวน ๑ หลัง ๒ ชั้น ได้ปฏิสังขรณ์เมรุ โดยเปลี่ยนเป็นเตาปลอดมลพิษตามมาตรฐานของกรมการศาสนา ดำเนินการสร้าง โรงอบยาสมุนไพร และบริการนวดแผนโบราณ จำนวน ๑ หลัง เปิดบริการทุกวัน ตั้งแต่เวลา ๐๙.๐๐ – ๑๘.๐๐ น. โดยการดูแลของสาธารณสุขจังหวัดสุรินทร์ พ.ศ. ๒๕๔๕ สร้างศาลา “นิตยา” ซึ่งเป็นศาลาธรรมสังเวช ลักษณะศาลาเรือนไทยประยุกต์ เสาหินขัด หลังคามุงกระเบื้อง และสร้างศาลาบำเพ็ญ กุศลศพ วัดศรีรัตนาราม บ้านตะตึงไถง จังหวัดสุรินทร์ เป็นต้น
พระธรรมโมลี ดร. ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติ ดังต่อไปนี้ พ.ศ. ๒๕๓๒ กรมการศาสนา ประกาศให้วัดศาลาลอยเป็นวัดพัฒนาตัวอย่าง พ.ศ. ๒๕๓๓ กรมการศาสนาประกาศให้วัดศาลาลอย เป็นวัดพัฒนาดีเด่น พ.ศ. ๒๕๓๓ ได้รับพระราชทานเสมาธรรมจักร จากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในฐานะบุคคลผู้ทำประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนา สาขาการจัดการพระปริยัติธรรมดีเด่น พ.ศ. ๒๕๓๙ ได้รับประกาศเกียรติคุณจากกรมราชทัณฑ์ ในฐานะผู้นำด้านการพัฒนาจิตผู้ต้องขัง พ.ศ. ๒๕๔๒ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นเทพ ในราชทินนามที่ ” พระเทพปัญญาเมธี ” พ.ศ. ๒๕๔๖ สภามหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ มีมติถวายปริญญาบัตรครุศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาการบริหารการศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นธรรม ในราชทินนามที่ ” พระธรรมโมลี ” พ.ศ. ๒๕๕๓ คณะกรรมาธิการการศาสนา ศิลปะ และวัฒนธรรม สภาผู้แทนราษฎร ได้มอบรางวัลพุทธคุณูปการ ในฐานะทำคุณประโยชน์ต่อพุทธศาสนา พ.ศ. ๒๕๕๓ ได้รับประกาศเกียรติคุณ ผู้ทำคุณประโยชน์ด้านการพระศาสนา จากกระทรวงวัฒนธรรม พ.ศ. ๒๕๕๕ ได้รับรางวัล “ตาราอวอร์ด” ในโครงการปลุกหัวใจผู้หญิง หัวใจแม่ หัวใจโพธิสัตว์ จากเสถียรธรรมสถาน พ.ศ. ๒๕๕๖ สภามหาวิทยาลัย มหามกุฎราชวิทยาลัย มีมติถวายปริญญาศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาพุทธศาสนศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๖ ได้รับโล่เกียรติคุณในฐานะครูดีเด่นของแผ่นดิน จังหวัดสุรินทร์ และ มูลนิธิจำนง ทองประเสริฐ ถวายเกียรติบัตรในฐานะผู้มีผลงานดีเด่น สาขาพระพุทธศาสนา ด้านการเผยแพร่พระพุทธศาสนาและอื่น ๆ อีกมากมาย พระธรรมโมลี ดร. เป็นที่ปรึกษาของสถาบันการเรียนรู้เพื่อปวงชน สาขา ศปจ.สุรินทร์ ในการจัดกระบวนการเรียนรู้ และอนุญาตให้ใช้ รร.บาลีสาธิตวัดศาลาลอย พระอารามหลวง เป็นที่ตั้งของสำนักงาน ศปจ.สุรินทร์ ตลอดจนรับเป็นวิทยากรพิเศษในการปฐมนิเทศนักศึกษาของสถาบันฯ มาตั้งแต่ปี ๒๕๕๕ จนถึงปัจจุบัน ทั้งยังอุปถัมป์ให้ทุนการศึกษาแก่นักศึกษา ศปจ.สุรินทร์ อย่างสืบเนื่องทุกปี
