นายอุทัย  บุญดำ เกิดที่ตำบลบ้านนา อำเภอศรีนครินทร์ จังหวัดพัทลุง เมื่อวันที่ ๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๐๐  ต่อมาได้ย้ายมาอาศัยและทำกินที่หมู่ ๑๐ ตำบลลำสินธุ์ อำเภอศรีนครินทร์จนถึงปัจจุบัน สำเร็จการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ซึ่งเป็นการศึกษาภาคบังคับในขณะนั้น และศึกษาเพิ่มเติมจนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ จากการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.)
          เนื่องจากเกิดและเติบโตในครอบครัวเกษตรกร นายอุทัย  บุญดำ ได้เรียนรู้และซึมซับบความรู้ด้านการเกษตรจากพ่อแม่และชุมชน จึงมีความรู้และทักษะทั้งด้านการทำนา ทำไร่ และทำสวน และยึดเป็นอาชีพเรื่อยมาจนถึงปัจจุบันโดยทำการเกษตรในที่ดิน จำนวน ๔๐ ไร่ แบ่งเป็นสวนยางพารา สวนไม้ผล ปลูกไม้เศรษฐกิจและไม้ใช้สอยในรูปแบบผสมผสาน
          นายอุทัย  บุญดำ เป็นผู้ใฝ่ใจในการเรียนรู้และมุ่งมั่นในการแก้ปัญหาในชุมชนท้องถิ่นของตน กระทั่งได้รับการยอมให้ดำรงตำแหน่งประธานศูนย์เรียนรู้เครือข่ายสินธุ์แพรทอง ซึ่งก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๔ เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนาและสร้างความเข้มแข็งของชุมชนและเครือข่ายตามหลักการมีส่วนร่วมของชุมชน สมาชิกของเครือข่ายครอบคลุมพื้นที่ทั้ง ๔ ตำบลของอำเภอศรีนครินทร์ อันได้แก่ ตำบลลำสินธุ์ บ้านนา ชุมพล และอ่างทอง
          การเกิดขึ้นของศูนย์เรียนรู้เครือข่ายสินธุ์แพรทอง เป็นช่วงที่ชุมชนกำลังตกอยู่ในท่ามกลางการแตกแยกทางความคิดอันเป็นผลสืบเนื่องมาจากความขัดแย้งทางความคิดและอุดมการณ์ทางการเมืองการปกครองระหว่างประชาชนในพื้นที่กับรัฐ ส่งผลให้เจ้าหน้าที่บางส่วนใช้วิธีปราบปรามประชาชนอย่างรุนแรงโดยใช้วิธี “ถีบลงเขา เผาลงถัง” หรือที่รู้จักกันในนาม “ถังแดง” ชาวบ้านส่วนใหญ่ในชุมชนแถบนี้รวมทั้งนายอุทัย  บุญดำ จึงต้องหลบหนีเข้าป่าเพื่อร่วมกับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (พคท.) จับอาวุธขึ้นต่อสู้กับเจ้าหน้าที่บ้านเมือง ต่อเมื่อรัฐบาลในขณะนั้นประกาศนโยบาย ๖๖/๒๓ คนเหล่านี้จึงได้ทยอยออกจากป่าเข้าร่วมโครงการผู้ร่วมพัฒนาชาติไทย
          หลังจากออกจากป่าเข้าสู่เมือง นายอุทัยได้พบว่ากลุ่มหรือองค์กรชุมชนที่เจ้าหน้าที่รัฐเข้ามารณรงค์และสนับสนุนให้ก่อตั้งขึ้นในพื้นที่ เช่น กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต กลุ่มอาชีพ เป็นต้น และเมื่อเหตุการณ์ความรุนแรงสงบลงเจ้าหน้าที่รัฐก็ได้ถอนตัวออกไปจากพื้นที่ ส่งผลให้ชุมชนไม่สามารถบริหารจัดการกลุ่มหรือองค์กรของตนเนื่องจากขาดความรู้ด้านการบริหารจัดการ ต่างกลุ่มต่างมองปัญหาเฉพาะของตน และ ขาดการเรียนรู้ร่วมกันเพื่อ ขับเคลื่อนงานพัฒนาเชิงบูรณาการ  นายอุทัย  บุญดำ ได้ชักชวนแกนนำที่ออกจากป่ามาด้วยกัน และ ผู้นำชุมช นร่วมกันแลกเปลี่ยนเรียนรู้และผลักดันให้แต่ละกลุ่มแต่ละชุมชนเลิกมองปัญหาเฉพาะส่วนและหันมามามองปัญหาร่วมโดยใช้พื้นที่ตำบลเป็นตัวตั้ง ทำให้เห็นว่าปัญหาร่วมของชุมชนมี ๓ ประเด็นคือ การบริหารจัดการกลุ่มหรือองค์กรชุมชนโดยเฉพาะกลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต การพัฒนาอาชีพ และปัญหาที่ทำกินที่ซ้อนทับกับอุทยานแห่งชาติ